Fish or ‘Ghoti’

Είναι τελικά η Αγγλική γλώσσα τόσο απρόβλεπτη στην ορθογραφία της όσο υπονόησε ο G.B Shaw; Η αλήθεια είναι ότι ακόμα και για τους μαθητές χωρίς μαθησιακές διαφορετικότητες είναι πρόκληση! Κι όμως οι αγγλικές λέξεις είναι κατά προσέγγιση 84%  προβλέψιμες στην ορθογραφία τους, ακολουθώντας είτε συγκεκριμένους κανόνες ή γενικεύσεις, είτε απόλυτη ταύτιση φωνήματος-γραφήματος.

 

Πως συμβάλει η διδασκαλία των phonics στην ενίσχυση δεξιοτήτων ανάγνωσης και ορθογραφίας και πως αυτά συνδέονται με αυτούς τους κανόνες?

Η Αγγλική γλώσσα έχει 26 γράμματα τα οποία αντιστοιχούν σε 44 φωνές!  Όταν ξεκινάμε με την συστηματική διδασκαλία φωνημάτων-γραφημάτων και των συνδυασμών τους, αρχικά οι μαθητές κατανοούν την σύνδεση των φωνών και των γραμμάτων και έπειτα αντιλαμβάνονται ότι οι λέξεις είναι ο συνδυασμός αυτών των φωνών. Η ορθογραφία ή αλλιώς κωδικοποίηση απαιτεί χωρισμό των λέξεων στις φωνές της και έπειτα την αντιστοίχιση τους με το κατάλληλο γράμμα. Γίνεται λοιπόν μια “ορθογραφική αντιστοίχιση” (orthographic mapping) φωνών και γραμμάτων. Εφαρμόζοντας αυτήν την διαδικασία, οι μαθητές μπορούν να γράψουν σωστά λέξεις χωρίς να τις έχουν διδαχθεί εκ των προτέρων.

 

Ορθογραφική αντιστοίχιση φωνών και γραμμάτων με τις εκπαιδευτικές

κάρτες Start with HoPE Alphabet Letters & Phonics Stories

 

Θα μπορούσε τελικά η λέξη “fish” να γραφτεί  “ghoti”;

Προχωρώντας με τα phonics, οι μαθητές μαθαίνουν σταδιακά ότι η φωνή που ακούν σε μια λέξη μπορεί να αντιστοιχεί σε περισσότερους από έναν  συνδυασμούς  γραμμάτων, ξεκινώντας από τα πιο συχνά και προχωρώντας στα πιο περίπλοκα. Για παράδειγμα, μαθαίνουν ότι η φωνή «άου» σε μια λέξη μπορεί να έχει 2 πιθανές ορθογραφίες που όμως ακολουθούν επίσης κάποιους κανόνες  (το /ou/ δεν μπαίνει ποτέ στο τέλος). Με αυτό τον τρόπο αποκτούν καλύτερη αντίληψη της γλώσσας και η ορθογραφία δεν εξαρτάται μόνο από την οπτική απομνημόνευση των λέξεων. Η λέξη  “fish” λοιπόν δεν θα γραφόταν ποτέ “ghoti” γιατί έρχεται σε αντίθεση με ορθογραφικούς κανόνες της Αγγλικής γλώσσας (το gh δεν ακούγεται /f/ στην αρχή της λέξης και  το “ti” ως /sh/ πρέπει να είναι μέσα στη λέξη και όχι στο τέλος!)

 

 

Μαθαίνοντας δύο πιθανές ορθογραφίες του ”άου”

τις εκπαιδευτικές κάρτες Start with HoPE Phonics Stories

 

Τι πετυχαίνουμε λοιπόν όταν οι μαθητές μας διδάσκονται phonics; Όχι μόνο μαθαίνουν να διαβάζουν σωστά αλλά βάζουν τις βάσεις για σωστή ορθογραφία. Όταν διδάσκουμε  αποκωδικοποίηση (ανάγνωση) και κωδικοποίηση (ορθογραφία) μαζί, τους βοηθάμε να αντιστοιχήσουν το φωνητικό κομμάτι της γλώσσας στο γραπτό λόγο. Η προσέγγιση αυτή αποτελεί ένα βασικό κομμάτι της Δομημένης διδασκαλίας Ανάγνωσης και Γραφής (Structured Literacy) που ενδείκνυται για τους μαθητές με μαθησιακές προκλήσεις και ιδιαίτερα με Δυσλεξία και μπορεί πλέον να γίνει μέρος του μαθήματός μας!

 

Μαργαρίτα Μαρουδά

Καθηγήτρια Αγγλικών – Ειδική Παιδαγωγός

MSc in Specific Learning Difficulties / Dyslexia

 

 

Πηγές

https://dyslexiaida.org/what-is-structured-literacy/

https://journal.imse.com/the-importance-of-orthographic-mapping/

https://ortongillinghamonlinetutor.com/the-big-five-phonics-and-spelling-generalizations/