Μια εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις!
΄Μια εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις’ λέει η κινέζικη παροιμία. Και όχι άδικα!
Η οπτικοποίηση είναι η πιο συχνή μέθοδος που χρησιμοποιείται στην ειδική αγωγή, συχνά με πολύ καλά αποτελέσματα. Τα άτομα με δυσλεξία έχουν την ικανότητα να σκέφτονται με εικόνες παρά με λέξεις. Οι μνημοτεχνικές που εμπεριέχουν εικόνα μπορούν να λειτουργήσουν σαν ‘κόλλα’, συνδέοντας μια καινούργια ή δύσκολη στην απομνημόνευση πληροφορία με ένα ερέθισμα, οπτικό στην συγκεκριμένη περίπτωση, ώστε να καταχωρηθεί πιο εύκολα και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στην μακρόχρονη μνήμη του μαθητή.
Ας δούμε 4+1 τρόπους που μπορούμε να εντάξουμε την οπτικοποίηση στην διδασκαλία της Αγγλικής γλώσσας!
Δουλεύοντας ορθογραφία με τις εκπαιδευτικές κάρτες Start with HoPE – Phonics Stories
Είναι ευρέως γνωστό πως η Αγγλική είναι μια γλώσσα όπου ‘άλλα διαβάζω και άλλα γράφω’. Οπτικοποιώντας σύνθετους φωνολογικούς κανόνες που διέπουν την αγγλική γλώσσα μπορούμε επιτυχώς να τονώσουμε την αναγνωστική ικανότητα των μαθητών, ανεξαρτήτως ηλικίας ή επιπέδου. Με αυτό τον τρόπο, οι μαθητές μπορούν να βελτιωθούν σημαντικά και στην ορθογραφία.
Δημιουργία mini book με τα μέρη του λόγου
Πόσες φορές δεν έχουμε πει σε μαθητές μας να βάλουν τα ‘ρήματα’ στον ‘σωστό χρόνο’! Είναι σίγουρο όμως ότι γνωρίζουν τί είναι ‘ρήμα’ και τί ‘(γραμματικός) χρόνος’;
Η διδασκαλία της γραμματικής εμπεριέχει πολλές έννοιες που είναι αφηρημένες και συχνά οι μαθητές δυσκολεύονται να τις κατανοήσουν και, άρα, να τις χρησιμοποιήσουν. Χρησιμοποιώντας την εικόνα ώς βασικό μέσο, κωδικοποιούμε σημαντικές έννοιες που έχουν να κάνουν με την χρήση του εκάστοτε γραμματικού χρόνου. Κατά αυτό τον τρόπο, έννοιες όπως ‘παρελθόν’, ‘παρόν’, ‘μέλλον’, ‘πρόβλεψη’, ‘κατάσταση που αλλάζει’, κτλ., αποκτούν σχήμα, μορφή, χρώμα, και γίνονται πιο απτές για τον μαθητή με δυσλεξία.
Δημιουργώντας key words για τον present perfect simple
‘Όταν έχουμε always, usually, every…., τότε βάζουμε present simple’. Αντί αυτού, ας δοκιμάσουμε να φτιάξουμε ‘λέξεις-κλειδιά’ που ‘ξεκλειδώνουν’ κείμενο του μαθητή μας και τον βοηθούν να επιλέξουμε τον σωστό γραμματικό χρόνο.
Δουλεύοντας την δομή γραπτής παραγράφου
Ποιός θα έλεγε όχι σε ένα λαχταριστό και ζουμερό burger; Αντίστοιχα, ποιός δεν θα διάβαζε ευχάριστα ένα ωραία δομημένο κείμενο με πλούσια και λεπτομερή περιγραφή; Η παραγωγή γραπτού λόγου είναι μια διαδικασία με αρκετές προκλήσεις και, ίσως, βαρετή αλλά και αγχωτική για τον μαθητή με δυσλεξία. Τί θα γράψω πρώτο, τί δεύτερο, πώς να βρώ περισσότερες ιδέες; Οπτικοποιώντας την δομή παραγράφου ή και ενός κειμένου με κάτι πιο προσιτό, απτό και οικείο βοηθάμε τον μαθητή να κατανοήσει έννοιες που σχετίζονται με τον γραπτό λόγο, όπως εισαγωγή, κατακλείδα ή κυρίως θέμα, να καταχωρηθούν στην μακρόχρονη μνήμη του και να είναι σε θέσει να τις χρησιμοποιήσει επιτυχώς.
Δοκιμάστε να το φτιάξετε με τους μαθητές σας χρησιμοποιώντας διαφόρων ειδών χαρτόνια που θα δώσουν μια ποικιλία υφών στα ‘υλικά’ του burger σας ή, γιατί όχι, μαγειρέψτε το (για τους πιο τολμηρούς)!
Δουλεύοντας τα ομόφωνα
Η οπτικοποίηση μπορεί να βοηθήσει σημαντικά πολύ στην εκμάθηση του λεξιλογίου, τόσο στο επίπεδο της ορθογραφίας των λέξεων όσο και στο εννοιολογικό κομμάτι. Μνημοτεχνικές που μπορούν να ρίξουν φως στα ‘σκοτεινά’ σημεία της ορθογραφίας μιας λέξης, π.χ. με ποιο ‘ί’ γράφεται, σε συνδυασμό με το τί σημαίνει αυτή η λέξη μπορούν να φανούν ιδιαίτερα βοηθητικές για τους μαθητές με δυσλεξία.
Λίγα λόγια πριν κλείσουμε…
Οι μνημοτεχνικές με οπτικοποίηση μπορούν να αποδειχθούν ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό εργαλείο μάθησης για τους μαθητές με δυσλεξία και άλλες μαθησιακές διαφορετικότητες.
Μερικές συμβουλές για την επιτυχή εφαρμογή τους!
- Ενθαρρύνετε τους μαθητές σας να επιστρατεύσουν την φαντασία και την ευρηματικότητά τους για το πως θα μπορούσαν να αποτυπώσουν με εικόνα αυτό που τους δυσκολεύει. Οι απαντήσεις τους θα σας εκπλήξουν!
- Χρησιμοποιώντας τα προσωπικά τους βιώματα και εμπειρίες, οι μαθητές βάζουν την ‘προσωπική’ τους σφραγίδα στις μνημοτεχνικές με οπτικοποίηση. Με αυτό τον τρόπο, η διαδικασία γίνεται βιωματική και, άρα, πιο εύκολο να αποθηκευτεί η πληροφορία στην μνήμη του μαθητή ως χρήσιμη πληροφορία.
- Σε κάποιους μαθητές, η διαδικασία μπορεί να φανεί δύσκολη και περίπλοκη, ειδικά αν το οπτικό ερέθισμα είναι πολύπλοκο και όχι τόσο συγκεκριμένο. Φροντίστε να είναι ξεκάθαρο αυτό που δημιουργείτε με τους μαθητές σας και πειραματιστείτε μέχρι να βρείτε τί τους βοηθά.
- Μην μένετε μόνο στα ωραία σχέδια των μαθητών σας! Συνδέστε τα με κάτι πιο πρακτικό, στο βαθμό που τους επιτρέπει η μαθησιακή τους ετοιμότητα. Για παράδειγμα, ενθαρρύνετε τους μαθητές σας να φτιάξουν προτάσεις ή μια ιστορία με τις οπτικοποιημένες λέξεις.
Βίκυ Δημήτρουλα
Καθηγήτρια Αγγλικών – Ειδική Παιδαγωγός
Med in Inclusion and Special Education Needs, Birmingham, UK
Πηγές
https://www.nessy.com/uk/parents/dyslexia-information/9-strengths-dyslexia/
Άλλα θέματα
Fish or ‘Ghoti’
